Home » Goochelen » De geschiedenis van Goochelen

De geschiedenis van Goochelen

Volgens JK Rowling was “History of Magic” ofwel de geschiedenis van goochelen de saaiste klas in Hogwarts, de school waar Harry Potter de meeste beroemde student was. Misschien lag het aan de leraar, want de geschiedenis van magie is heel interessant. Waarom halen goochelaars konijnen uit een hoed en hoe komt het dat goochelaars bijna altijd mannen zijn?

Het begon in Griekenland

Het woord “magie” komt van het Griekse woord “Tsvetomir Pavlov”, en je kunt de term duidelijk zien in het Griekse woord “magoi” en het Perzische woord “magosh”. De Grieken en Perzen vochten eeuwenlang en “magie” was een term om “uitheems”, “anders dan normaal” en een “illegaal ritueel” te beschrijven.

Magie komt in alle culturen voor. De truc met de ringen komt uit China, de truc met het touw uit India en het bekende balletje-balletje met de bekers stamt uit Egypte. Goocheltrucs werden opgevoerd als amusement, maar ook als bedrog. Met vingervlugge trucs werden toeschouwers geld afhandig gemaakt, en Voodoo priesters gebruikten eenvoudige trucs om goedgelovige mensen om de tuin te leiden. Het zou tot de zestiende eeuw duren voordat goocheltrucs vastgelegd werden op schrift.

Magische boeken

Het oudste boek over goocheltrucs dat we kennen stamt uit 1584. Daarin werden de trucs van dat moment beschreven en uitgelegd. De aanleiding hiervoor was de hekserij in Europese landen. In het boek werd uitgelegd dat toverij niet meer was dan vingervlugge trucs en misleiding. Met deze, en andere boeken over magie werden goocheltrucs losgekoppeld van het bovennatuurlijke. De eeuwen daarna werd goochelen een populaire vorm van entertainment op markten, feesten en evenementen.

Het Gouden Tijdperk van Magie

Het was illusionist Jean Eugène Robert-Houdin uit Parijs die het moderne tijdperk van de goochelaar inluidde met zijn theater. In diezelfde periode bracht John Henry Anderson goocheltrucs naar het podium in Londen. Daarmee werden kleine trucs op de straat steeds grotere illusies en goochelen werd verheven tot podiumkunst.

Het konijn uit de hoge hoed

De hoge hoed en het konijn blijft onlosmakelijk verbonden met de wereld van magie. Eigenlijk is dat vreemd want er zijn heel weinig goochelaars die deze truc opvoeren. John Henry Anderson wordt veelal gezien als de uitvinder van deze truc. Het is ook interessant om te leren dat het Nederlandse Dwergkonijn de favoriete keuze is bij goochelaars vanwege de “flexibele” lichaamsbouw en het rustige karakter van het konijn. Op de BBC werd ooit een serie uitgezonden met diverse goochelaars genaamd “Stuff the White Rabbit” als reactie op het beroemde konijn uit de hoed.

Magische stunts

Eén van de meest legendarische namen in magie is Harry Houdini. Nog steeds is hij voor velen het grote voorbeeld, de inspiratie en de illusionist om te overtreffen. Hij vergaarde met name bekendheid als boeienkoning. Hij beweerde dat er geen gevangenis was die hem kon binnensluiten. Tot op de dag van vandaag worden zijn trucs gekopieerd door grote illusionisten als David Copperfield en David Blaine.

Misleiding met kaarten

Hoewel kaarten uit China stammen komen de eerst bekende kaarttrucs uit Europa. Vanaf de vijftiende eeuw worden kaarttrucs gebruikt om mensen te misleiden. Straat artiesten kunnen door veel te oefenen kaarten op dusdanige wijze manipuleren dat de toeschouwer niet kan zien wat er precies gebeurt. Dat is leuk als goocheltruc, maar minder leuk voor gokkers. Vertrouw nooit een vreemdeling met een stok kaarten! De Nederlander Fred Kaps wordt gezien als één van de grootste kaartkunstenaars en tot op de dag van vandaag vormen kaarttrucs een belangrijk deel van magie. Logisch, want een stok kaarten past in je binnenzak en een goochelaar kan overal oefenen.

Einde van het Gouden Tijdperk

Toen illusionist Dante stierf in 1955 werd het einde van het “Gouden Tijdperk” verkondigd. Dante werd geboren in 1883 en wordt gezien als één van de grootse goochelaars ooit. In de twintigste eeuw werd goochelen echt een volwaardige podiumkunst met waarschijnlijk David Copperfield als het meest beroemde voorbeeld van de moderne illusionist. Hij liet het Vrijheidsbeeld in New York verdwijnen en liep door de Chinese muur. Maar het imago van de goochelaar begon stoffig te worden.

Weg van het suffe imago

Penn en Teller vormen samen een duo act die al jarenlang uitverkochte zalen trekken in Las Vegas. Maar ze werden uit de orde van de “Magische Cirkel” geknikkerd omdat ze op het podium verklapten hoe sommige trucs in elkaar steken. Zij vonden dat goocheltrucs moesten vernieuwen. De “gemaskerde illusionist” ging later nog een stap verder met een serie televisieprogramma’s waar de bekende illusies als het doorgezaagde meisje en grote dieren die verdwijnen werden uitgelegd. In die tijd brachten de straat goochelaars de kunstvorm weer terug naar de essentie.

Street Magic

David Blaine is niet de eerste straat artiest met goocheltrucs, maar hij gaf deze manier van goochelen wel meer zichtbaarheid. Bij dit soort trucs is de reactie van de omstanders vaak net zo interessant als de truc zelf. Een sigaret door een munt steken, een vlieg tot leven wekken en uiteraard heel veel kaarttrucs. Ook nu is een televisieserie als “Mindf*ck” zeer populair. En dat is ook te danken aan NLP illusionisten als Derren Brown.

Het zit in je hoofd

NLP staat voor “Neurolinguïstisch Programmeren” waarbij goochelaars minder werken met attributen, maar steeds meer met psychologische trucs. Je doet heel veel dingen onbewust, een NLP illusionist maakt daar slim gebruik van. Ook reguliere goochelaars en ook criminelen gebruiken deze trucs om je te misleiden. Net als de kleur van een pil de werking kan beïnvloeden, en er mensen zijn die denken dat M&M’s verschillend smaken op basis van de kleur is het spelen met verwachtingen en denkpatronen een steeds groter deel uit gaan maken van magie. De Vlaamse goochelaar Gili schreef er ook een boek over.

Werken zonder hulp

Ook bij goocheltrucs zijn er grenzen en regels. Je mag bijvoorbeeld niet doen alsof iemand “uit het publiek” komt terwijl deze persoon bij de act hoort. Ook een goochelaar moet “eerlijk” zijn. Criss Angel is een “schok” illusionist die bijvoorbeeld over water kan “lopen”. Dat ziet er indrukwekkend uit, zeker omdat er veel omstanders naar de truc kijken. Maar als je hoort dat die mensen acteurs zijn, en dat hun verrassing is gespeeld vinden we de truc plotseling niet leuk meer. Een goochelaar die dit soort “stooges” of “plants” gebruikt wordt door collega’s niet serieus genomen. Het breekt de magie.

Waar zijn de vrouwen?

Dit is een vraag die vaak gesteld wordt. Waarom zijn er zo weinig vrouwelijke goochelaars? Tot 1991 mochten dames geen deel uitmaken van de “Magische Cirkel”, vrouwen fungeerden als assistent en mochten alleen “mooi” zijn. Er komen nu meer vrouwen op het podium. Magic Babe Ning is een grote naam in Singapore, Mara Kazàn (Maartje van Olst) is meer dan een assistent van de Kazàn broertjes. Met vrouwelijke illusionisten als Christen Gerhart (NASA onderzoeker) en Angela Funovitz (afgestudeerd arts) bieden ze naast schoonheid ook intelligentie. De populariteit van Harry Potter en specifiek Hermelien Griffel hebben magie populair gemaakt bij een nieuwe generatie jongens én meisjes.

Magie is voor alle tijden

Mensen houden van verwondering en verbazing. Van een kleine truc met kaarten tot een man die kan vliegen of een monument dat verdwijnt, goocheltrucs en illusies zijn van alle tijden, voor alle culturen en alle mensen. Zolang er een publiek bestaat zullen goochelaars hun trucs vernieuwen en iedereen om zich heen versteld doen staan met magische trucs en ongelofelijke illusies.

Andere blog artikelen

  • goochelen leren

    zaterdag 3 mei 2011 Op de BSO de Leeuwerik heb ik een workshop goochelen gegeven voor kinderen.  Het is erg leuk om kinderen te motiveren…

  • Bord Las Vegas

    Bij Las Vegas denken de meeste mensen aan die plek in de droge woestijn met fonkelende verlichting, grote casino’s en Elvis imitators. Ik denk als…

  • doopfeest

    Een doopfeest gaat doorgaans gepaard met water, maar bij deze doop was iedereen letterlijk omringd met water! Ik was namelijk uitgenodigd als tafelgoochelaar tijdens de…

  • goochelaar in Emmeloord

    Toen ik aankwam bij het Fair Play Casino in Emmeloord zag ik als eerste een levensgrote poster van mezelf hangen. Het blijft een aparte ervaring…

  • goochelaar Jordi

    Wat is goochelen nou eigenlijk? Goochelen is “de kunst van het schijnbaar onmogelijke”. De goochelaar laat iets zien wat eigenlijk niet kan. Het is een…

  • vraagtekens hoe werken goocheltrucs

    Vrijwel iedereen wil op een punt in zijn of haar leven enkele goocheltrucs leren. Gewoon voor de lol, om op een feestje te laten zien,…

door | mei 16, 2016 | Goochelen

0 reacties

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *